Doğru ağız bakım kurallarını çocuğunuza erken yaşlarda öğretmeniz, onun sağlığı için yapacağınız önemli bir yatırımdır.
Kendi dişlerinize iyi bakarak, ağız sağlığının önemli olduğu mesajını verebilir ve çocuğunuza iyi örnek olabilirsiniz.
Çocuğunuzla birlikte kendi dişlerinizi fırçalayarak veya kendi diş fırçalarını seçmelerine izin vererek, ağız ve diş bakımını eğlenceli hale getirebilir ve ağız bakımına teşvik edebilirsiniz.
Çocuklarınızın diş ve dişetlerinin korunmasına ve çürük riskinin azaltılmasına yardımcı olmak amacıyla, aşağıdaki bilgileri öğretebilirsiniz:
Diş çürüğünün başlıca sebebi olan, dişler üzerinde bulunan plak-yapışkan filmi uzaklaştırmak için, bir diş macunu ile günde iki kere dişlerinizi fırçalayın.
Plak sertleşerek tartar olmadan önce, dişeti hattı altından ve dişlerinizin arasından plağı uzaklaştırmak için günde bir kere diş aralarını diş ipliğiyle temizleyin.
Tartar oluştuğunda, yalnızca diş hekiminin yapabileceği temizlik (detartaraj) ile çıkartılabilir.
Diş çürüğüne neden olan, plak asitlerini oluşturan nişastalı veya şekerli gıdaları kısıtlayan dengeli bir beslenme biçimini benimseyiniz.
Bu gıdaları tüketirken, onları ara öğünlerde yemek yerine, yemeğinizle birlikte tüketmeye çalışınız – yemek yeme esnasında üretilen ekstra tükürük, ağızdaki gıdanın temizlenmesine yardımcı olur.
Hiçbir şikayeti olmasa da düzenli diş muayenesi için çocuğunuzu diş hekimine götürün.
* * *
Çocuğuma hangi fırçalama tekniklerini gösterebilirim?
Çocuğunuz bu basit işlemleri alışkanlık haline getirene kadar, onu denetlemek isteyebilirsiniz:
Diş macununu bezelye büyüklüğünü geçmeyecek bir miktarda kullanın.
Çocuğunuzun diş macununu yutmamasına dikkat edin. Eğer yutuyorsa diş macunu koymayınız.
Fırçanın kıllarının yarısı dişetine yarısı dişe gelecek şekilde yerleştiriniz.
Çocuklarda yumuşak kıllı bir diş fırçası ile, öncelikle plakların en çok biriktiği bölge olan dişetine yakın kısımdan dişe doğru tüm yüzeyleri fırçalayın.
Nazik bir şekilde alt çenede aşağıdan yukarı, üst çenede yukarıdan aşağı doğru fırçalayın. Fırçanın kıllarının uzunluğu ortalama 3 diş boyu kadardır.
Her üç diş boyu kadar mesafeyi ortalama 8-10 kez fırçalayınız. Dil atarfı ve dişlerin çiğneyici yüzeyleri de temizlenmelidir.
Üst ve alt ön dişlerin arkalarını temizlemek için, fırçanın ucunu kullanınız.
Diş temizliğinden sonra dilimiz de fırçalanmalıdır. Bunun için özel üretilmiş “dil tarakları” mevcuttur. Büyük eczanelerde bulunmaktadır. Dil tarağı yoksa diş fırçası kullanılmalıdır. Fırça en dilin en arkasında kadar götürülür ve öne doğru süpürme hareketi yapılır.
* * *
Çocuğum diş ipi kullanmaya ne zaman başlamalıdır?
Diş fırçaları malesef en çok çürümenin ve dişeti hastalığının geliştiği ara yüzleri tam temizleyememektedir. Birçok çocuk kalıcı dişleri tamamlandıktan sonra yaklaşık 11-12 yaşlarına geldiğinde kendi başına diş ipi kullanmaya başlayabilir.
* * *
Fissür örtücü nedir ve çocuğumun ihtiyacı olup olmadığını nasıl anlarım?
Fissür Örtücü, çürüğe karşı oldukça etkili bir bariyer oluşturur. Fissür Örtücüler, çürüğe yatkın olan daimi arka dişlerinin çiğneme yüzeylerine uygulanan ince plastik kaplamalardır. Örtücü uygulaması, ağrılı bir işlem değildir ve diş hekimi tarafından tek bir seansta yapılabilir.
* * *
Çocuğumun ağız sağlığı için beslenme ne kadar önemlidir?
Güçlü, çürüğe karşı dirençli dişlerin oluşumu için, çocuğunuzun dengeli beslenmesi gerekir. Tüm vitamin ve mineral çeşitlerine ek olarak , çocuğunuzun beslenmesi çok miktarda kalsiyum, fosfor ve uygun seviyelerde florür içermelidir.
Florür, çocuğunuzun diş çürüğüne karşı en büyük koruyucusu iken, sık sık abur cubur yenilmesi ise en büyük düşmanı olabilir. Kurabiyeler, kola fanta gazozlar (şeker içeriyorlar), çikolatalar, yapışkan (jelibon vb) şekerlemeler, kurutulmuş meyve, içecekler, tuzlu krakerler ve patates cipsleri gibi birçok gıda ve çerezde bulunan şekerler ve nişastalar, dişlerdeki plak ile birleşir ve asit oluştururlar.
Bu asitler, diş minesine saldırır ve çürüklere neden olabilirler.
Her “plak saldırısı”, yemek veya atıştırma bittikten sonra 10 dakika kadar sürebilir. Küçük bir yemek artığı bile plak asitlerini oluşturabilir. Bu yüzden, en iyisi yemekler arasındaki aperatiflerin kısıtlanmasıdır.
Dolayısı ile abur cubur yendiyse ağız ya hemen fırçalanmalı, eğer fırça yok ise bol su ile 3-4 kez kuvvetlice çalkalanmalıdır. Bu şekilde asitler nötralize edilmeye çalışılır.
* * *
Çocuğum dişini kırarsa veya dişi yerinden fırlarsa ne yapmalıyım?
Çocuğunuzun ağzında herhangi bir yaralanma olduğunda, hemen diş hekiminiz ile temasa geçmelisiniz. Diş hekimi, etkilenen alanı muayene edecek ve uygun olan tedaviyi belirleyecektir.
Çocuğunuz kırılmış veya çatlamış bir dişten dolayı acı çekiyorsa, hemen diş hekimine gitmelisiniz. Gidene kadar, çocuğunuza reçetesiz bir ağrı kesici vermek isteyebilirsiniz.
Mümkünse, kırılan diş parçasını saklayın ve bunu diş hekimine götürün.
Eğer diş tamamen ağızdan çıkmışsa dişi en kısa zamanda diş hekimine götürün. Dişi mümkün olduğu kadar az elleyin – dişi silmeyin veya başka şekilde temizlemeyin.
Diş hekimine gidene kadar, dişi su veya süt içinde saklayınız. Dişin çocuğunuzun ağzına tekrar yerleştirilmesi mümkün olabilir. Bu işlem, reimplantasyon olarak adlandırılır.